Máy phát điện công nghiệp là thiết bị quan trọng giúp duy trì nguồn điện trong những lúc mất điện lưới. Bộ điều khiển của máy phát đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc điều chỉnh và giám sát các hoạt động của máy, từ tốc độ, điện áp, tần số cho đến các cảnh báo lỗi. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, bộ điều khiển có thể gặp phải một số sự cố khiến máy hoạt động không ổn định hoặc ngừng hoạt động hoàn toàn. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách kiểm tra và sửa chữa bộ điều khiển của máy phát điện, cùng tham khảo nhé!

1. Kiểm tra bộ điều khiển máy phát điện
Trước khi bắt đầu sửa chữa bộ điều khiển, việc kiểm tra các yếu tố cơ bản là rất quan trọng để xác định nguyên nhân của sự cố. Dưới đây là các bước kiểm tra cơ bản mà bạn cần thực hiện:
1.1. Kiểm tra nguồn cấp điện cho bộ điều khiển
Bộ điều khiển thường sử dụng nguồn điện DC từ bình ắc quy hoặc nguồn cấp điện riêng biệt. Nếu không có nguồn điện ổn định, bộ điều khiển sẽ không hoạt động. Để kiểm tra nguồn điện, bạn cần:
- Kiểm tra bình ắc quy: Đảm bảo rằng bình ắc quy còn đủ điện. Nếu bình ắc quy yếu hoặc hết điện, máy sẽ không khởi động được.
- Kiểm tra dây dẫn và cầu chì: Các dây dẫn và cầu chì cần phải được kiểm tra để đảm bảo không có sự cố về kết nối, như đứt dây, lỏng chân hoặc hỏng cầu chì.
- Kiểm tra bình ắc quy: Đảm bảo rằng bình ắc quy còn đủ điện. Nếu bình ắc quy yếu hoặc hết điện, máy sẽ không khởi động được.
- Kiểm tra dây dẫn và cầu chì: Các dây dẫn và cầu chì cần phải được kiểm tra để đảm bảo không có sự cố về kết nối, như đứt dây, lỏng chân hoặc hỏng cầu chì.

1.2. Kiểm tra các kết nối và dây điện
Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến bộ điều khiển không hoạt động chính xác là do các kết nối bị lỏng hoặc đứt. Bạn cần kiểm tra các dây nối từ bộ điều khiển đến các bộ phận khác của máy phát như:
- Cảm biến tốc độ: Kiểm tra xem dây kết nối từ bộ điều khiển đến cảm biến tốc độ có bị lỏng hoặc đứt không.
- Cảm biến nhiệt độ và áp suất: Đảm bảo các cảm biến này đang hoạt động chính xác và không bị hỏng.
- AVR (bộ điều chỉnh điện áp): Kiểm tra các kết nối giữa bộ điều khiển và AVR để đảm bảo rằng chúng không bị gián đoạn.
- Cảm biến tốc độ: Kiểm tra xem dây kết nối từ bộ điều khiển đến cảm biến tốc độ có bị lỏng hoặc đứt không.
- Cảm biến nhiệt độ và áp suất: Đảm bảo các cảm biến này đang hoạt động chính xác và không bị hỏng.
- AVR (bộ điều chỉnh điện áp): Kiểm tra các kết nối giữa bộ điều khiển và AVR để đảm bảo rằng chúng không bị gián đoạn.
1.3. Kiểm tra cảnh báo lỗi trên màn hình bộ điều khiển
Khi bộ điều khiển gặp sự cố, cảnh báo lỗi sẽ hiển thị trên màn hình. Một số lỗi phổ biến thường gặp bao gồm:
- "Engine under speed": Lỗi này thường xảy ra khi tốc độ động cơ quá thấp.
- "Gen under voltage": Đây là cảnh báo khi điện áp đầu ra không đủ hoặc quá thấp.
- "Oil pressure low": Lỗi này xuất hiện khi áp suất dầu quá thấp.
- "Emergency stop": Lỗi này có thể do nút dừng khẩn cấp bị kích hoạt.
Khi thấy các cảnh báo lỗi này, bạn cần căn cứ vào mã lỗi để xử lý. Các bước khắc phục có thể bao gồm kiểm tra bộ điều tốc, thay thế mạch AVR, kiểm tra áp lực dầu, hoặc reset nút dừng khẩn cấp.
- "Engine under speed": Lỗi này thường xảy ra khi tốc độ động cơ quá thấp.
- "Gen under voltage": Đây là cảnh báo khi điện áp đầu ra không đủ hoặc quá thấp.
- "Oil pressure low": Lỗi này xuất hiện khi áp suất dầu quá thấp.
- "Emergency stop": Lỗi này có thể do nút dừng khẩn cấp bị kích hoạt.
Khi thấy các cảnh báo lỗi này, bạn cần căn cứ vào mã lỗi để xử lý. Các bước khắc phục có thể bao gồm kiểm tra bộ điều tốc, thay thế mạch AVR, kiểm tra áp lực dầu, hoặc reset nút dừng khẩn cấp.
>>> Có thể bạn bỏ lỡ: Lỗi cơ bản khi sử dụng máy phát điện diesel và cách khắc phục
2. Các bước sửa chữa bộ điều khiển máy phát điện
Khi đã xác định được nguyên nhân sự cố, bạn có thể tiến hành sửa chữa bộ điều khiển. Dưới đây là các bước sửa chữa cơ bản.
2.1. Vệ sinh và kiểm tra linh kiện bên trong bộ điều khiển
Khi bộ điều khiển gặp sự cố, linh kiện bên trong có thể bị hư hỏng, bụi bẩn hoặc lỏng chân linh kiện. Để khắc phục, bạn cần:
- Tháo bộ điều khiển ra: Tháo rời bộ điều khiển khỏi máy phát điện và kiểm tra các linh kiện bên trong như IC điều khiển, tụ điện, cầu chì, transistor.
- Vệ sinh linh kiện: Làm sạch các tiếp điểm và linh kiện để loại bỏ bụi bẩn hoặc mảnh vụn có thể làm gián đoạn mạch điện.
- Kiểm tra dấu hiệu hư hỏng: Kiểm tra xem có dấu hiệu cháy nổ hoặc hư hỏng do quá nhiệt hay không. Nếu phát hiện dấu hiệu hư hỏng, cần thay thế linh kiện ngay lập tức.
- Tháo bộ điều khiển ra: Tháo rời bộ điều khiển khỏi máy phát điện và kiểm tra các linh kiện bên trong như IC điều khiển, tụ điện, cầu chì, transistor.
- Vệ sinh linh kiện: Làm sạch các tiếp điểm và linh kiện để loại bỏ bụi bẩn hoặc mảnh vụn có thể làm gián đoạn mạch điện.
- Kiểm tra dấu hiệu hư hỏng: Kiểm tra xem có dấu hiệu cháy nổ hoặc hư hỏng do quá nhiệt hay không. Nếu phát hiện dấu hiệu hư hỏng, cần thay thế linh kiện ngay lập tức.
2.2. Thay thế linh kiện hỏng
Khi phát hiện linh kiện hỏng, bạn cần thay thế chúng bằng linh kiện mới có chất lượng tương đương hoặc tốt hơn. Các linh kiện thường gặp cần thay thế bao gồm:
- IC điều khiển: Nếu IC bị hỏng, máy sẽ không thể nhận lệnh và điều khiển các bộ phận khác.
- Cầu chì: Cầu chì bảo vệ mạch, khi hỏng có thể khiến bộ điều khiển ngừng hoạt động.
- Transistor hoặc các linh kiện bán dẫn: Những linh kiện này chịu trách nhiệm truyền dẫn tín hiệu điện và điều khiển các mạch điện.
- IC điều khiển: Nếu IC bị hỏng, máy sẽ không thể nhận lệnh và điều khiển các bộ phận khác.
- Cầu chì: Cầu chì bảo vệ mạch, khi hỏng có thể khiến bộ điều khiển ngừng hoạt động.
- Transistor hoặc các linh kiện bán dẫn: Những linh kiện này chịu trách nhiệm truyền dẫn tín hiệu điện và điều khiển các mạch điện.

2.3. Kiểm tra và thay thế mạch AVR nếu cần
Mạch AVR (Automatic Voltage Regulator) đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh điện áp ra của máy phát điện. Nếu thiết bị phát điện của bạn có dấu hiệu điện áp không ổn định hoặc quá thấp, nguyên nhân có thể do mạch AVR hỏng. Trong trường hợp này, bạn cần:
- Kiểm tra mạch AVR: Kiểm tra các kết nối và mạch điện trong bộ điều khiển để xác định nếu mạch AVR bị lỗi.
- Thay thế mạch AVR: Nếu mạch AVR hỏng, thay thế nó bằng mạch AVR mới để máy hoạt động trở lại bình thường.
- Kiểm tra mạch AVR: Kiểm tra các kết nối và mạch điện trong bộ điều khiển để xác định nếu mạch AVR bị lỗi.
- Thay thế mạch AVR: Nếu mạch AVR hỏng, thay thế nó bằng mạch AVR mới để máy hoạt động trở lại bình thường.
2.4. Kiểm tra cảm biến và dây tín hiệu
Bộ điều khiển nhận tín hiệu từ các cảm biến như cảm biến áp suất dầu, cảm biến nhiệt độ, và cảm biến tốc độ. Nếu các cảm biến này bị hỏng hoặc dây tín hiệu bị đứt, bộ điều khiển sẽ không nhận tín hiệu chính xác. Để xử lý:
- Kiểm tra cảm biến: Đảm bảo cảm biến hoạt động tốt và không bị hỏng.
- Kiểm tra dây tín hiệu: Kiểm tra dây tín hiệu từ cảm biến đến bộ điều khiển, đảm bảo không bị đứt hoặc lỏng kết nối.
- Kiểm tra cảm biến: Đảm bảo cảm biến hoạt động tốt và không bị hỏng.
- Kiểm tra dây tín hiệu: Kiểm tra dây tín hiệu từ cảm biến đến bộ điều khiển, đảm bảo không bị đứt hoặc lỏng kết nối.
3. Giải pháp tạm thời khi bộ điều khiển hỏng
Trong trường hợp bộ điều khiển bị hỏng nặng và không thể sửa chữa ngay lập tức, bạn có thể sử dụng tay cầm khởi động thủ công để vận hành máy phát điện tạm thời. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời, và bạn cần nhanh chóng tiến hành sửa chữa bộ điều khiển để đảm bảo máy hoạt động ổn định và an toàn.
4. Liên hệ trung tâm sửa chữa máy phát điện
Nếu bạn không có kinh nghiệm về điện tử hoặc không thể xác định chính xác lỗi bộ điều khiển, bạn nên liên hệ đến các trung tâm sửa chữa chuyên nghiệp. Bộ điều khiển là thiết bị phức tạp, và sửa chữa không đúng cách có thể làm hỏng máy hoặc gây mất an toàn.
Việc kiểm tra và sửa chữa bộ điều khiển máy phát điện công nghiệp là một công việc quan trọng giúp đảm bảo máy hoạt động ổn định và hiệu quả. Việc thực hiện kiểm tra định kỳ và sửa chữa kịp thời sẽ giúp kéo dài tuổi thọ của máy và tránh những sự cố không mong muốn.
Việc kiểm tra và sửa chữa bộ điều khiển máy phát điện công nghiệp là một công việc quan trọng giúp đảm bảo máy hoạt động ổn định và hiệu quả. Việc thực hiện kiểm tra định kỳ và sửa chữa kịp thời sẽ giúp kéo dài tuổi thọ của máy và tránh những sự cố không mong muốn.